Δυο συγγραφείς φιλοξενεί την Παρασκευή 20 και την Κυριακή 22 Απριλίου το βιβλιοπωλείο “Αναλόγιο” του Ηρακλείου. Την Παρασκευή, στο βιβλιοπωλείο (οδός Ρούσσου Χούρδου), η Ελισάβετ Χρονοπούλου θα μιλήσει για το βιβλίο της “Ο έτερος εχθρός”, ενώ την Κυριακή, στην αίθουσα “Μ. Καρέλλης”, στην Ανδρόγεω, ο Μαρία Ευθυμίου θα μιλήσει για το έργο της “Μόνο λίγα χιλιόμετρα. Ιστορίες για την Ιστορία”
ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Η ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ
Η Ελισάβετ Χρονοπούλου θα επισκεφτεί το ΑΝΑΛΟΓΙΟ την ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΑΠΡΙΛΙΟΥ στις 6.30 το απόγευμα. Η φιλόλογος Βαρβάρα Ρούσου θα μιλήσει για το έργο της και η Ομάδα Λογοτεχνίας του Πειραματικού Λυκείου θα παρουσιάσει ιστορίες της.
Μετά τη συζήτηση θα προβληθεί η ταινία της «‘Ένα τραγούδι δε φτάνει
«Ο ΕΤΕΡΟΣ ΕΧΘΡΟΣ»…
…είναι ο πιο ύπουλος. Διεισδύει παντού, δεν μπορείς να τον κλείσεις έξω από την πόρτα σου. Τον κουβαλάς μέσα σου συνεχώς. Δεν ξαποσταίνεις στιγμή από τη φορτική, ψυχοφθόρα παρουσία του. Είναι ο φόβος που σου «τρώει τα σωθικά». Αυτόν τον εχθρό ζωγραφίζει η Ελισάβετ Χρονοπούλου στη νέα της συλλογή διηγημάτων, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πρόσφατα βιβλία της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής.
Στη λογοτεχνία ενυπάρχει ο μύθος, ωστόσο συχνά μένουμε έκπληκτοι μπροστά στη δύναμη της να εξιστορεί τα γεγονότα με μεγαλύτερη ευκρίνεια και δύναμη από τα επιστημονικά κείμενα. Δεν είναι και τόσο συνηθισμένο να παρατίθενται πηγές σε μια συλλογή διηγημάτων ή σε ένα μυθιστόρημα. Η Ελισάβετ Χρονοπούλου το κάνει προσπαθώντας, ίσως, να τονίσει πως το διήγημα είναι μια από τις πιθανές κειμενικές μορφές για να παρουσιάσεις μιαν αλήθεια.
Λέει η συγγραφέας: «Το κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι ο κίνδυνος ηθικής οπισθοδρόμησης μιας κοινωνίας όταν βρεθεί απροετοίμαστη σε μια αγχωτική συνθήκη όπου απειλείται η φυσική επιβίωση των μελών της. Σε συνθήκη όπου στο άγχος και τον φόβο που προκαλεί στο άτομο η απειλή του δικού του θανάτου προστίθεται και η αγωνία της συλλογικής κατάρρευσης. Μ’ ενδιέφερε το πώς στεκόμαστε ηθικά απέναντι σ’ αυτόν τον κίνδυνο, ατομικά και συλλογικά». Χωρίς η ίδια να δικάζει ή να συγχωρεί τους πρωταγωνιστές της μαύρης περιόδου της γερμανικής Κατοχής, μέσα από απλά καθημερινά στιγμιότυπα περιγράφει τις τεράστιες κοινωνικές αλλαγές που συνέβησαν στην ελληνική κοινωνία και τις οποίες ανέχτηκε το μεταπολεμικό- μετεμφυλιακό καθεστώς, καθώς οι δυνάμεις που είχαν αναδυθεί από τη συνεργασία με τον κατακτητή αποτέλεσαν βασικό πολιτικό παίκτη.
Τόσα χρόνια μετά τα οδυνηρά αυτά γεγονότα αντιλαμβάνεται κανείς πως οι συνέπειες τους –κάτι σαν απόηχος- είναι ζωντανές στην πολιτική αντιπαράθεση του σήμερα. Τη λογική, άλλωστε, του «τα περασμένα είναι ξεχασμένα, τώρα πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά», όπως εμφανίζεται στο βιβλίο από τους ευνοημένους της Ιστορίας, ακούγεται και σήμερα επίμονα στο δημόσιο λόγο. Αλλά, όπως λέει η Χρονοπούλου, «έγιναν δίκες, έγιναν συμβιβασμοί. Αλλά δικαιοσύνη δεν αποδόθηκε. Αναπόφευκτα προχωρήσαμε, αλλά όχι όρθιοι και συμφιλιωμένοι. Προχωρήσαμε ακρωτηριασμένοι, ασταθείς και με την πικρία μιας αδικίας που δεν αποκαταστάθηκε. Η μόνη άποψη που μπορώ να διατυπώσω είναι ότι έχω την εντύπωση πως μια κοινωνία δεν μπορεί να προχωρήσει ουσιαστικά αν δεν σκύψει με παρρησία και γενναιότητα στα συλλογικά της τραύματα και δεν προσπαθήσει να τα δει, να τα αναγνωρίσει και να τα επουλώσει».
Η μορφή, η γλώσσα, είναι το μεγάλο πλεονέκτημα της συλλογής της Χρονοπούλου. Καθώς επιλέγει ένα δύσκολο, αλλά και συνηθισμένο θέμα στην ελληνική λογοτεχνία, αναμετράται μαζί του με γλώσσα λιτή, χωρίς λεκτικές υπερβολές και ιδεολογικές εξάρσεις που θα καθοδηγούσαν τον αναγνώστη σε συγκεκριμένα συναισθήματα. Η συγγραφέας δεν εμφανίζεται, δεν παίρνει θέση. Απλά, υποδηλώνονται τα τεράστια διλήμματα που αντιμετώπισαν οι άνθρωποι στην εμπόλεμη, κατοχική πραγματικότητα. Τα δέκα διηγήματα της συλλογής διαφέρουν σημαντικά στη θεματική τους, αλλά το σύνολο δημιουργεί την αίσθηση μιας αξεδιάλυτης ενότητας. Ο κατοχικός και ο μεταπολεμικός χρόνος συνενώνονται στην αφήγηση, η ζωή –οι ζωές- των ανθρώπων αλλού ήταν μια συνέχεια, αλλού ήταν μια τομή. Και συχνά οι εμπειρίες τους έγιναν βάρος ασήκωτο.
Η ΜΑΡΙΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟΓΕΩ
«Η ζωή μας όλη μας σπρώχνει, θεωρώ, προς την προσέγγιση και μελέτη της Ιστορίας, γιατί κι εμείς οι ίδιοι και οι γύρω μας –και αυτοί που ζουν και αυτοί που έφυγαν- συγκροτούμε την Ιστορία. Η Ιστορία είναι ο κώδικας μας, το στίγμα μας, η ύπαρξη μας. Γι αυτό και είναι τόσο κατανοητή, αποκωδικοποιήσιμη και συναρπαστική για όλους(…)».
Τα τελευταία χρόνια η Μαρία Ευθυμίου έχει «αλωνίσει» όλη την Ελλάδα. Σε δήμους, ιδρύματα, πολιτιστικούς συλλόγους, πανεπιστήμια, στο διαδίκτυο, έχει παρουσιάσει προφορικά μαθήματα Ελληνικής και Παγκόσμιας Ιστορίας. Έχει καταστεί μια οικεία μορφή σε πολλούς συμπολίτες μας που ανεξαρτήτως ηλικίας, μόρφωσης και επαγγέλματος έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους προς την Ιστορία.
Οι ιστορικοί επιστήμονες τα τελευταία χρόνια είναι ιδιαίτερα δραστήριοι και παραγωγικοί. Ωστόσο η ελληνική κοινωνία δεν τους έχει ακόμα αποδώσει το ρόλο που τους αναλογεί στη δημόσια σφαίρα. Το δικαίωμα δηλαδή να έχουν μια διακριτή γνώμη για τα γεγονότα ιστορίας που αφορούν τον τόπο μας. Η φήμη της Μαρίας Ευθυμίου προηγείται, πλέον, της φυσικής της παρουσίας και συμβάλλει ώστε η Ιστορία μέσα από το ασίγαστο λαϊκό έργο της να αποκαθίσταται σε ένα ευρύ κοινό. Η Ευθυμίου επισημαίνει την καθυστέρηση του ελληνικού πληθυσμού σε ιστορική γνώση, εντοπίζει τις στρεβλώσεις και τα στερεότυπα που πηγάζουν από την διαδεδομένη ημιμάθεια, αλλά και αναγνωρίζει μια αυξημένη ανάγκη και ζωηρή επιθυμία όλο και περισσότερων συμπολιτών μας να προσεγγίσουν την ιστορική γνώση.
«Δεν υπάρχει τίποτε δυνατότερο από την αφήγηση», υποστηρίζει η Ευθυμίου. «Κανένα άλλο μέσο δεν μπορεί να δημιουργήσει στον ανθρώπινο εγκέφαλο και ψυχισμό δυνατότερες εικόνες και αισθήματα απ’ αυτήν. Έχει πλασθεί ο εγκέφαλος μας στην κατεύθυνση αυτή λόγω του γεγονότος ότι, επί εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια (…) η γνώση, η ενημέρωση και οι ιστορίες μεταδίδονταν μέσα από την αφήγηση, μέσα από τον προφορικό λόγο».
Η αθρόα συμμετοχή στις παραδόσεις της αποδεικνύουν πόσο δίκιο έχει.
Η ΜΑΡΙΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ σπούδασε Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη Σορβόννη. Διδάσκει Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 1981. Την τελευταία δεκαετία προσέφερε δωρεάν σε χιλιάδες ακροατές, σε καθημερινή βάση, σε όλη την Ελλάδα, μαθήματα Παγκόσμιας και Ελληνικής Ιστορίας. Έχει συγγράψει τρία βιβλία Ιστορίας καθώς και περί τα 70 άρθρα και συμβολές σε επιστημονικά συνέδρια και περιοδικά Ιστορίας. Το έτος 2013 τιμήθηκε από το Πανεπιστήμιο Κρήτης με το «Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας εις μνήμην Β. Ξανθόπουλου – Στ. Πνευματικού».
Ο ΜΑΚΗΣ ΠΡΟΒΑΤΑΣ σπούδασε προϊατρική (PreMed) στο Worcester St. College της Μασσαχουσέττης και επέστρεψε για να αποφοιτήσει από την Οδοντιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης. Από το 1999 κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές. Έχει πάρει πάνω από εκατόν πενήντα συνεντεύξεις, μεταξύ των οποίων από τους Eric Hobsbawm, Norman Davies, Dario Fo, Stephen Hawking, Noam Chomsky, Richard Dawkins, Eduardo Galeano, Carlos Fuentes κ.ά. Επίσης συνεργάζεται με το περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΑ, όπου έχει δημοσιεύσει κείμενα και συνεντεύξεις.
Το βιβλίο “Μόνο λίγα χιλιόμετρα. Ιστορίες για την Ιστορία” που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Πατάκη, είναι ο καρπός της συνεργασίας τους. Μέσα από 15 συναντήσεις τους και εκτενείς συζητήσεις τους παρουσιάζεται η πορεία της ανθρώπινης εξέλιξης σε συνάφεια με την επιστημονική περιπέτεια της Ευθυμίου σε βιβλιοθήκες, αμφιθέατρα, αλλά και “εικονικά” αμφιθέατρα που διδάσκει τα τελευταία χρόνια.
Ο τίτλος το βιβλίου υπονοεί πως από την προϊστορία μέχρι σήμερα ο δρόμος τελικά είναι σύντομος. Η συγγραφέας προσπαθεί να ερμηνεύσει το μεγάλο ενδιαφέρον που παρατηρείται πρόσφατα για την ιστορική γνώση και μας παρουσιάζει την Ιστορία σαν το εργαλείο που μας οδηγεί στην αυτογνωσία και ανοίγει τις σκέψη μας σε στοχασμούς για το μέλλον.
Το βιβλιοπωλείο Αναλόγιο και οι εκδόσεις Πατάκη διοργανώνουν εκδήλωση με τους συγγραφείς του βιβλίου. Η Μαρία Ευθυμίου με τη συνδρομή του Μάκη Προβατά θα μιλήσει για το βιβλίο τους και θα συνομιλήσει με τους πολυπληθείς φίλους και μαθητές της. Η παρουσίαση θα γίνει στην αίθουσα Μανόλη Καρέλλη (β’ όροφος Ανδρόγεω) την Κυριακή 22 Απριλίου 2018 και ώρα 18.00.
